Serdecznie zapraszamy Was na wyjątkowe spotkania z architekturą podczas IV edycji Festiwalu Detalu Architektonicznego DetalFest, którą realizujemy we współpracy z Uniwersytetem Łódzkim i Fundacją 2035.

Sercem każdej edycji DetalFestu są wykłady zaproszonych gości z całej Polski. W tym roku przygotowaliśmy dla Was cztery okazje do spotkań z pasjonatami, którzy żyją detalem na co dzień. Z pewnych źródeł wiemy, że to jeszcze nie wszystkie atrakcje, ale póki co nic więcej nie zdradzimy 😉

Wszystkie wykłady są oczywiście bezpłatne i odbywają się w Wozowni 11 Uniwersytetu Łódzkiego (ul. Skłodowskiej-Curie 11). Na chwilę obecną nie przewidujemy streamingu, ani zamieszczenia wystąpień online – tym bardziej zachęcamy do uczestnictwa!

Wykłady IV edycji Festiwalu DetalFest

31.08 – czw – 18.00 – HASŁO: CZŁOWIEK – Humanizacja architektury – po co człowiek architekturze a architektura człowiekowi? – premierowy wykład Marii Nowakowskiej

OPIS: Czy istnieje jakościowa różnica między gniazdem, ulem, a naszym domem? Czy czas, gdy człowiek zaczął zamieszkiwać świat pokrywa się z momentem, gdy zaczął budować? Czy architekturę popycha do przodu tylko wizja architekta i postęp inżynieryjny? Rozwój cywilizacji człowieka był i jest powiązany z jego praktykami zamieszkania. Malowidła naskalne wskazywały pory polowań, czas rozrodu zwierząt, towarzyszyły rytuałom. Pojawienie się rolnictwa wiązało się z koniecznością tworzenia spichlerzy i zawiązania się stałego osadnictwa. Pokonanie każdego kolejnego progu rozwojowego w naszej historii przekładało się na sposób naszego bycia w świecie. Czym więc wyróżnia się budownictwo XX wieku, w którym wszyscy kiedyś mieszkaliśmy lub nadal mieszkamy? Czemu to właśnie w tym stuleciu pojawia się hasło „humanizacji architektury”? Jakie refleksje płyną z tego dla naszych codziennych praktyk? Premierowy wykład przybliża tematykę doktoratu Marii Nowakowskiej, opracowywanego pod kierunkiem dr hab. Wioletty Kazimierskiej-Jerzyk.

BIO: Absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UŁ. Jako Maria od Detalu / Łódzki Detal od niemal dekady opowiada z perspektywy szczegółu o architekturze i sztuce w przestrzeni miejskiej. Oprócz popularyzacji dziedzictwa fotografuje, pisze, zajmuje się ceramiką i rzeźbą.

30.09 – sb – 12.00 – BETLEJEM/WIEDEŃ – Ks. Mirosław Tosza, Stowarzyszenie Betlejem – O linii prostej bezbożnej i niemoralnej – Nie-Prosta historia z Betlejem

Historia niemal 30 letniej działalności Stowarzyszenia Betlejem w Jaworznie, w której osoby bezdomne i ubogie starają się odnaleźć w życiu poprzez życie duchowe, pracę terapeutyczną, życie dla innych i twórczość. Zainspirowani realizacjami Hundertwassera, który twierdził, że „linia prosta jest bezbożna i niemoralna” tworzą miejsce pełne zieleni, koloru i krzywych linii, odwiedzane przez wielu gości i mieszkańców miasta. Prowadzą mini zoo. W swoich pracowniach ceramiki i ikon wykonują rękodzieło, ze sprzedaży którego starają się utrzymywać. Chętnie angażują się w pomoc innym – m. in. wykonali ponad 1000 ikon ze spalonego dachu katedry w Sosnowcu, a dużą część pozyskanych pieniędzy przekazali na odbudowę świątyni. W 2016 roku, zainspirowani filmem „Prosta historia”, wyruszyli w 40-to dniową podróż małymi traktorkami do Lisieux we Francji a swoją odyseję nazwali „Drogą Pojednania”. Podróż swoim patronatem objął David Lynch – reżyser „Prostej historii”, a filmowcy z Camerimage towarzyszyli pielgrzymom, kręcąc materiał do filmu dokumentalnego, który ma się ukazać w przyszłym roku. Podczas swojego wystąpienia ks. Mirosław opowie o wspomnianych inicjatywach i o filozofii ich życia zawartej w powstałym 10 lat temu „Manifeście Resztek”.

BIO: Ksiądz katolicki z diecezji sosnowieckiej, społecznik, rekolekcjonista, założyciel Wspólnoty Betlejem – niezwykłego domu nawiązującego do architektury Hundertwassera i Gaudiego, tworzonego przez osoby bezdomne, uzależnione, byłych więźniów, z którymi mieszka od 25 lat. Inicjator i uczestnik wielu niezwykłych i niekonwencjonalnych inicjatyw na rzecz ubogich: m.in. pielgrzymek rowerowych do Rzymu, Grecji i Ziemi Świętej. W 2016 wraz z 4 bezdomnymi pokonał 2000 km małymi traktorkami do Lisieux we Francji; podróż swoim patronatem objął David Lynch. Laureat nagrody im. Józefa Tischnera w kategorii inicjatyw duszpasterskich i społecznych współtworzących „polski kształt dialogu Kościoła i świata”. W swojej działalności często odwołuje się do myśli ks. Tischnera: „najpiękniejsza rzecz, jaką jeden człowiek może ofiarować drugiemu, to obudzić w nim godność i poczucie wolności”. Współautor książki „Dzisiaj w Betlejem”.

28.10 – sb – 12.00 – KRAKÓW/GALICJA – Jakub Jastrzębski, Igraszki z czasem – Szmelcownik krakowski – historia nieoczywistego detalu.

Mijamy je każdego dnia, a jednak najczęściej nie przykuwają naszego wzroku. Wiele z nich to dziś dziwaczne dynksy i wihajstry, których rola zatraciła się na przestrzeni dziejów. A jednak te niepozorne przedmioty opowiadają wiele historii, przypominając nam nie tylko o zapomnianych twórcach, ale i o tym, jak się kiedyś żyło i mieszkało w mieście. Zapraszamy na krakowski seans spirytystyczny inspirowany szmelcownikiem, czyli nieoczywistymi detalami. Spotkanie będzie okazją do snucia opowieści o dzwonkach, skrobaczkach, markizach i roletach, do wysłuchania historii zaklętych w tabliczkach wszelkiego autoramentu, podrynnikach i klapach wodociągowych. Uczestnicy dowiedz się m. in. co łączy Kraków z Adriatykiem, jakie trudnościach sprawiał Anglikom język polski oraz co właściwie można wyczytać z… kotew!

BIO: Samozwańczy łowca detali i badacz krakowskiej architektury fin de sieclu. Na co dzień pracownik Muzeum Krakowa, po godzinach współtwórca profilu „Igraszki z czasem” popularyzującego historię kamienic z przełomu XIX i XX wieku. Zajmuje się przede wszystkim krakowską secesją, twórczością Teodora Talowskiego oraz miejskiej galanterii – niedostrzegalnego detalu, który sam określa szmelcownikiem. Bez wstydu grzebie w śmieciach ratując okruchy przeszłości.

25.11 – sb – 12.00 – PORTUGALIA/POLSKA/ŁÓDŹ – Maria Nowakowska / Maria od detalu – Wyprawa błękitnym szlakiem – o kobaltowych płytkach wczoraj i dziś 

Z uwagi na niezależną od organizatora konieczność odwołania zapowiadanego wykładu Beaty Grudzieckiej o flizach w rezydencjach Sopotu, zapraszamy do wysłuchania wystąpienia o zbliżonej tematyce, dotyczącego historii kobaltowych dekoracji w architekturze Europy. Przygotowane specjalnie na okazję Festiwalu DetalFest wystąpienie będzie podróżą przez kraje i czasy, osnutą wokół błękitnej linii kobaltowej dekoracji. Podczas wykładu odwiedzimy m.in. Portugalię, Holandię, Malbork, Wilanów, Nieborów oraz… Łódź, w której w ostatnim czasie biało-błękitne dekoracje ceramiczne zyskują na popularności. Poznamy też najciekawsze albumowe opracowania dotyczące tego tematu, dostępne na co dzień dla wszystkich zainteresowanych w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego.

BIO: Absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UŁ. Jako Maria od Detalu / Łódzki Detal od niemal dekady opowiada z perspektywy szczegółu o architekturze i sztuce w przestrzeni miejskiej. Oprócz popularyzacji dziedzictwa fotografuje, pisze, zajmuje się ceramiką i rzeźbą.

GRUDNIOWA KULMINACJA FESTIWALU

16.12 – SB – 12.00 – TRZY GŁOSY O ARCHITEKTURZE WSPÓŁCZESNEJ – TRADYCJA/KLIMAT/WERNAKULARYZM

W Strefie Kultury UŁ (ul. Skłodowska-Curie 11) wystąpią:

dr hab. Michał Domińczak (Politechnika Łódzka): „Nowoczesny nie znaczy modernistyczny. Dlaczego architektura przyszłości może być piękna.” – 12-13 [opis pojawi się wkrótce]

BIO: Architekt i urbanista, badacz i popularyzator idei New Urbanism, pracownik naukowy Politechniki Łódzkiej. Autor i współautor wielu różnorodnych projektów konserwatorskich, architektonicznych i urbanistycznych, takich jak np. rekonstrukcja wczesnośredniowiecznego grodziska w Tumie pod Łęczycą, infrastruktura specjalna dla Sił Zbrojnych RP czy rewitalizacja obszarowa Łodzi. W 2003 roku jako Architekt Miasta Zgierza doprowadził do powstania pierwszego w Polsce parku kulturowego „Miasto Tkaczy”. Ekspert do spraw gospodarki przestrzennej Instytutu im. Romana Rybarskiego, Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego, członek Rady Naukowej Instytutu Rozwoju Miast i Regionów. Członek Congress for the New Urbanism oraz Institute of Classical Architecture & Art.

dr Maciej Jagielak (Emisja architektury / Politechnika Krakowska): „Klimatyczne detale, czy detale klimatyczne?” – 13-14
Stare chałupy są zazwyczaj bardzo „klimatyczne”, także w znaczeniu doskonałego dostosowana do lokalnych warunków pogodowych, rytmu zmian pór roku i krajobrazu. Dziś natomiast pilnie potrzebujemy budnków dostosownych do klimatu, który zmiania się gwałtownie. Czy detale architektoniczne mogą stanowić część odpowiedzi na takie wyzwanie? Przykładów poszukamy wśród radykalnych współczesnych realizacji architektury solarnej, low-tech, naturalnego budownictwa, „spartańskiej cyrkularności”, od czasu do czasu porównując je z archiekturą tradycyjną.
https://www.facebook.com/EmisjaArchitektury
https://linktr.ee/emisjaarchitektury

BIO: Maciej Jagielak – architekt, zafascynowanym ekologiczną i społeczną rolą architektury, rozwiązaniami low-tech, naturalnym budownictwem, permakulturą. Prowadzi podcast i stronę Emisja Architektury . Zawodowo specjalizuje się w zastosowaniu naturalnych materiałów. Działając w ramach nieformalnej grupy FUCHI Studio projektuje domy z drewna, słomy, gliny itp., doradza, szkoli, pisze. Pracuje badawczo i dydaktycznie jako asystent w Katedrze Planowania Przestrzennego, Projektowania Urbanistycznego i Ruralistycznego na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Działa w organizacjach promujących naturalne budownictwo w skali krajowej i europejskiej: Ogólnopolskim Stowarzyszeniu Budownictwa Naturlanego i European Straw Building Association.

arch. Piotr Olszak (Polska Drewniana): „O przewagach projektowania według nieba i obyczaju na podstawie Wzornika Mazurskiego” – 14-15
Tradycja to tysiące poprawek, nanoszonych przez setki lat, przez tysiące anonimowych budowniczych, którzy pracowali z lokalnym budulcem w lokalnym klimacie i dla ludzi, którzy mieli określone potrzeby bytowe i duchowe. Z tego powodu budynek tradycyjny jest produktem najbliższym doskonałości. Do tego ideału nie jest w stanie zbliżyć się nawet najbardziej genialny architekt, który działa w pojedynkę, odrzucając doświadczenia pokoleń. Dawny krajobraz był harmonijny, ale zróżnicowany i ciekawy, czego nie możemy powiedzieć o wytworach dzisiejszych architektów. Zamiast męczyć siebie i przechodniów wymyślaniem ciągle czegoś nowego, namawiam do zanurzeniu się w tradycji, dzięki czemu zostawimy po sobie świat trochę piękniejszy!
www.polskadrewniana.pl
www.facebook.com/polskadrewniana

BIO: Urodziłem i wychowałem się w Piszu na południowych Mazurach, w rodzinie pochodzącej z sąsiednich Kurpi. To miało ogromne znaczenie w mojej późniejszej pracy projektowej. Studia architektoniczne odbyłem na Politechnice Gdańskiej. Pracę zawodową rozpocząłem w Olsztynie w pracowni arch. Bolesława Wilkowskiego, a następnie wróciłem do mojego rodzinnego miasta Pisza, gdzie prowadzę pracownię znaną pod nazwą Polska Drewniana. Zajmuję się projektowaniem inspirowanym architekturą ludową. Ogromna większość moich projektów to budynki drewniane. Życie rodzinne, ale i zawodowe, od 27 lat dzielę z Katarzyną z domu Wilkowską, która jest z wykształcenia architektem krajobrazu. Jesteśmy rodzicami siedmiu chłopców i trzech dziewczynek.

Na miejscu będzie można zakupić publikacje Prelegentów (tylko gotówka!). Przewidziano również skromny poczęstunek. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

Partnerami wydarzenia są Fundacja 2035 i Uniwersytet Łódzki.

Zadanie publiczne „600 detali na 600-lecie miasta! Baza detali, blog, wykłady i wycieczki” jest realizowane dzięki dofinansowaniu z budżetu Miasta Łodzi.